อยู่กินด้วยกันโดยมิได้จดทะเบียนสมรส

               สามีภริยาแยกทางกันอยูู่  ทำสัญญาประนีประนอมให้บุตรอยู่กับฝ่ายตนคนละ ๒  สัปดาห์  ต่อมาภริยาไม่ยอมให้บุตรอยู๋กับสามี  สามีมีสิทธิฟ้องบังคับหรือไม่  มีแนวคำพิพากษาวางหลักดังนี้
               สามีภริยา  อยู่กินด้วยกันโดยมิได้จดทะเบียนสมรสซึ่ง  มีบุตรด้วยกัน  ๑  คน  ต่อมาสามีภริยาแยกทางกันอยู่  โดยมีการทำสัญญาประนีประนอมยอมความ ให้แต่ละฝ่ายทำหน้าที่ดูแลบุตรอยู่กับแต่ละฝ่าย  ๒  สัปดาห์  ซึ่งต่อมาภริยาไม่ยอมให้บุตรไปอยูกับสามีตามข้อตกลง  ฝ่ายสามีไม่สามารถฟ้องบังคับให้เป็นไปตามสัญญาได้ เพราะตนไม่มีสิทธิและหน้าที่ในฐานะบิดาโดยชอบด้วยกฎหมายของบุตร
 (ฎ.๗๗๙๕/๒๕๓๘)
สรุป  สามีไม่สามารถฟ้องให้ภริยาปฎิบัติตามข้อสัญญาประนีประนอมยอมความได้  เพราะตนไม่ใช่บิดาโดยชอบด้วยกฎหมายของบุตร